We moeten het samen doen
Op weg naar klimaatadaptatie, een betere gezondheid en meer biodiversiteit
Onze droom
Een verbindend vergezicht als basis voor samenwerking
In 2030 zijn onze steden heel groen. Ze dragen daarmee bij aan een gezonde leefstijl en zorgen voor een prettige woonomgeving waar mensen volop kunnen bewegen, ontmoeten, spelen in het groen en een veerkrachtig en zinvol leven kunnen leiden. Waar schaduw en verkoeling te vinden zijn en waar ruimte is voor (regen)water, insecten, vogels en andere kleine dieren.
Strategische doelen
- Klimaatadaptatie: 5 graden koeler tijdens hitteperiodes, water wordt afgevoerd in de grond om wateroverlast te voorkomen;
- Biodiversiteit: kernbiotopen beschermd en verbonden, hoge kwaliteit voor bestaande en nieuwe woonwijken;
- Gezondheid: groene stad ondersteunt een gezonde leefstijl, waardoor leefstijlgerelateerde problemen verminderen en gezondheidsverschillen afnemen.
Urgentie
Klimaatverandering: schaduw en waterinfiltratie
Zuid-Holland is voor Nederland een gidsprovincie. De effecten van klimaatverandering zijn hier twee keer zo heftig als in de rest van Nederland – door de ligging in de delta, de industrie, de bevolking en verstedelijking.
Door de opwarming van de aarde krijgen we in de toekomst steeds vaker te maken met extremen: droogte, extreme buien met wateroverlast, meer tropische dagen. Door het hitteeilandeffect wordt kan het in grote steden wel tot 7 graden warmer zijn dan het omliggende gebied (bron: KNMI).
Biodiversiteit: belangrijke rol voor de stad
Het gaat slecht met de biodiversiteit, die essentieel is voor het in stand houden van ecosystemen en daarmee een gezonde leefomgeving. Miljoenen diersoorten worden wereldwijd bedreigd met uitsterven. Sinds 1970 zijn populaties gemiddeld met 68 procent afgenomen (bron: Living Planet Report, het tweejaarlijkse rapport over de staat van de aarde van het Wereld Natuur Fonds).
Deze trend zien wij ook in Nederland: 55 procent van onze bijensoorten zijn bedreigd, 46 soorten zijn uit ons land verdwenen en de afgelopen 130 jaar is 84 procent van alle vlinders in ons land verdwenen. Grotere dieren als de otter, de korenwolf en de velduil worden ernstig in hun voortbestaan bedreigd.
Verstedelijking, intensieve monocultuur landbouw, klimaatverandering, vervuiling en jagen en vissen veroorzaken een verlies aan biodiversiteit.
Dat betekent dat steden steeds belangrijker worden als leefgebied voor allerlei soorten planten en dieren. De biodiversiteit in steden is tegenwoordig zelfs vaak hoger dan op het platteland. Dit komt omdat er in de stad veel variatie en afwisseling in het landschap is. Bovendien gebruiken stadsbewoners een stuk minder bestrijdingsmiddelen dan op het platteland. (bron: Building in biodiversity for climate, for health – Sweco 2020)
Gezondheid: de impact van groen op leefstijl en welvaartsziekten
Mensen met lage inkomens leven gemiddeld niet alleen zeven jaar korter, ze leven bovendien gemiddeld 15 jaar langer in slechte gezondheid. Onze leefstijl heeft grote invloed op onze gezondheid en op welvaartsziekten als obesitas, hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten, diabetes, bepaalde kankersoorten en bijvoorbeeld osteoporose. We eten teveel of niet gezond genoeg, we bewegen te weinig, we slapen te kort en door de stress ook vaak slecht, we roken en/of houden van een glaasje alcohol. En dat eist zijn tol. Deze leefstijlaspecten maken ons vaker ziek dan nodig.
Bijna de helft van de mensen in Nederland is te dik, ruim 10 procent is obees. Zo’n 1 miljoen Nederlanders heeft hart- en vaatziekten, 1 miljoen Nederlanders heeft diabetes, en jaarlijks krijgen 65.000 mensen de diagnose kanker. En deze aantallen stijgen snel. Tegelijkertijd wordt het voorkomen van ziekte steeds belangrijker, vanwege de structurele overbelasting van onze gezondheidszorg.
Ambassadeurs
Daphne Teeling
Impactmanager IVN Nederland Dagelijkse Leefomgeving – kwartiermakend ambassadeur Groene Gezonde Stad
Lodewijk Hoekstra
NL Greenlabel – kwartiermakend ambassadeur Groene Gezonde Stad
Marcel Belt
Wethouder duurzaamheid/klimaat/
Ingeborg Berger
Programmamanager Biodiversiteit, gemeente Rotterdam
Koos Biesmeijer
Wetenschappelijk directeur – Naturalis Biodiversity Center
Dennis Christmas
Algemeen directeur Hecht
Gert van der Ham
Wethouder financiën, duurzaamheid, gemeentelijk bedrijf en HBO-onderwijs – gemeente Alphen aan den Rijn
Anne Koning
Gedeputeerde wonen, RO, recreatie en sport – provincie Zuid-Holland
Karine van 't Land
Voorzitter Koepel Artsen Maatschappij + Gezondheid (KAMG)
Rik van der Linden
Wethouder Mobiliteit & Infrastructuur,
Gezondheid & Jeugdzorg, Groenblauwe Stad, Cultuur – gemeente Dordrecht
Simon Moolenaar
Instituutsmanager Wageningen Environmental Research – Wageningen University & Research
Ashley North
Wethouder duurzaamheid, mobiliteit & beheer openbare ruimte – gemeente Leiden
Caroline Porsius
Programmadirecteur Groene Metropool – Staatsbosbeheer
Karen van Ruiten
Directeur Alles is gezondheid en positieve gezondheid
Donné Slangen
DG Natuur, Visserij en Landelijk Gebied – Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Partners
Groene Cirkels zijn een uitgebreid netwerk van innovatieve bedrijven, kennisinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties. Gezamenlijk werken we als partners aan duurzaamheidsoplossingen, waarbij de natuur een belangrijke rol speelt. Zo brengen we de natuur en economie beter in balans en dragen we actief bij aan een betere leefomgeving, een circulaire economie en een gezonde toekomst.
Roadmap 2024
De projecten
Harry Boeschoten
Programmadirecteur Groene Metropool, Staatsbosbeheer